Ekonomska blokada Jugoslavije i smeli potezi
Sa kampanjom Informbiroa nastala su teška vremena za Jugoslaviju. Do tog trenutka ceo jugoslovenski razvoj bio je okrenut prema Sovjetskom Savezu i istočnoevropskim zemljama, u najvećoj meri oslonjen na saradnju s tim zemljama. A upravo zbog tog savezništva i dosledne socijalističke orijentacije Jugoslavija je bila gotovo izolovana prema zapadnim zemljama koje su, uporedo sa blokovskim […]
Zakon o isključenju Kineza
Zakon o isključenju Kineza iz 1882. godine, bio je prvi veliki federalni zakon SAD o izričitoj obustavi imigracije za određenu nacionalnost. Prema ovom Zakonu, zabranjen je ulazak u zemlju svim kineskim „kvalifikovanim i nekvalifikovanim radnicima“. Naknadnim izmenama i dopunama Zakona i oni kineski radnici koji su privremeno napustili SAD sprečeni su da se vrate.1 Usvajanje […]
Najstariji univerzitet na svetu osnovala je žena
Najstariji univerzitet na svetu koji je i danas u funkciji nalazi se u gradu Fez, u Maroku.1 Univerzitet je osnovala ćerka lokalnog trgovca po imenu Fatima al-Fihri, za vreme vladavine Idrisa II, 859. godine. Fatima al-Fihri nije samo finansirala ovaj projekat, nego i lično predvodila i nadgledala proces izgradnje. Inicijalna zamisao bila je izgradnja džamije za smeštaj […]
Četničko-ustaška saradnja
Najneverovatnija i začuđujuća delatnost u okviru saradnje četnika sa okupatorima i kvislinzima, odigravala se u domenu četničko-ustaških odnosa. To je najbolnija strana četničkog kolaboracionizma. Četnička propaganda je tvrdila kako se Mihailovićeve formacije na teritoriji NDH, tobože, bore protiv ustaša radi spasavanja Srba i srpstva od ustaških genocidnih postupaka prema srpskom narodu. Praksa i stvarnost su, […]
Linč
Od 1882. do 1968. u Sjedinjenim Američkim Državama sprovedeno je 4.743 linčovanja.1 Linč Afroamerikanaca, iako najzastupljeniji na jugu, postao je uobičajena praksa u mnogim delovima SAD, a zastupan je i sprovođen od strane svih slojeva bele Amerike, od visoko rangiranih buržoaskih političara do seljaka i radnika.2 Senator Bendžamin Tilman je u govoru u Senatu SAD 1900. otvoreno […]
Prva partizanska krila (II)
Partizanski leci nad krovovima Banjaluke Pojava partizanskog aviona nad Banjalukom imala je značajan efekat. Ustaške vlasti su bile zbunjene i iznenađene tolikom drskošću partizana koji su se usudili da pošalju svoj avion nad Banjaluku u kojoj se nalazio veliki broj ustaškodomobranske i nemačke vojske, koja se tih dana prikupljala za ofanzivu na Kozaru, i u […]
Prva partizanska krila (I)
Prve zamisli o stvaranju partizanske avijacije U jesen 1941. godine borbe su se rasplamsale u većem delu Jugoslavije. Ustanički talas se sve više širio preteći da potpuno ugrozi pozicije okupatora. Partizanske jedinice su oslobađale prostrana područja u Srbiji, Crnoj Gori, Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj. Desetine varošica i gradova bile su već oslobođene. Od zaplenjenog oružja naoružavane […]
Jugoslavija: Revolucija i kontrarevolucija u Drugom svetskom ratu (II)
Aktivnost Draže Mihailovića se, posle Srbije, usmerila na Crnu Goru, istočnu Bosnu i Hercegovinu. Za četnike i narodnooslobodilački pokret istočna Bosna je imala veliki strateškopolitički značaj zbog blizine Srbije i Crne Gore, veza s Vojvodinom, zapadnom Bosnom i Hercegovinom. Četnici, koji su dotle samo po shvatanjima stajali nasuprot narodnooslobodilačkom pokretu, napadajući ustaše i domobrane, a […]
Jugoslavija: Revolucija i kontrarevolucija u Drugom svetskom ratu (I)
Učešće SSSR-a u antifašističkom ratu u savezu s Velikom Britanijom i SAD davalo je veću mogućnost za aktivnost nacionalno-oslobodilačkih i demokratsko revolucionarnih pokreta, bez obzira što su oni bili izloženi negativnom zračenju protivurečnosti između velikih sila. Drugi nezaobilazan element revolucionarne situacije činili su brz poraz vojske Kraljevine Jugoslavije, raspad političkog sistema i bekstvo vlade i […]
Samožrtvovanje Druge dalmatinske na Sutjesci
Početak pete neprijateljske ofanzive zatekao je Drugu dalmatinsku brigadu na prostora Sinjajevine (Gola Glava, Štitarica, Gusar, Bistrica), gde je brigada vodila borbu sa delovima 1. nemačke divizije koja je nastupala sa pravca Kolašina preko Sinjajevine ka Šavniku i Žabljaku. Pod pritiskom brojno jačih neprijateljskih snaga, a u sklopu opšteg zadatka 2. proleterske divizije, brigada se […]
