Pirate 17. i 18. veka možemo smatrati prvim pobunjenicima koji su srušili stari, i uspostavili novi poredak i način rada na moru. Jednom kada bi preuzeli, ili zauzeli brod, birali bi svoje kapetane i kolektivno donosili sve odluke.

Ukinuli su dotadašnju praksu obaveznog, skoro celodnevnog rada, i torturu kojoj bi radnici na britanskim brodovima bili izloženi, poput bičevanja za prestupe i, ne tako retke prakse, bacanja neposlušnih ili nedovoljno korisnih mornara sa palube.

Ako izuzmemo plemenski komunalizam među velikim delom afričkih plemena, podelu plena među piratima možemo definitivno svrstati u svojevremeno najegalitarniju distribuciju sredstava na svetu. Regrutovali su i odbegle afričke robove, koji su tretirani kao punopravni članovi sa jednakim pravom glasa, i količine plena, kao i njihove ostale kolege.

To su i razlozi zašto na njih obično gledamo kao na romantične heroje.

Reči jednog od pirata, Vilijam Skota, u Čarlstonu, Južnoj Karolini, neposredno pred izvršenje kazne vešanja, najbolje objašnjavaju suštinu piraterije: „Ono što sam uradio, uradio sam zbog opstanka. Bio sam primoran da postanem pirat kako bih preživeo.

Kada je 1991. godine, Vlada Somalije pala, njenih 9 miliona ljudi suočilo se sa masovnim siromaštvom i glađu, što su svetske sile iskoristile da pokradu njihove zalihe hrane i iskoriste somalijsku teritoriju za odlaganje nuklearnog otpada.

Ali vratimo se samo malo unazad, i videćemo da je Somalija nakon nacionalnog oslobođenja, suprotno popularnom mišljenju, imala veliku šansu da se kroz socijalistički model ekonomski razvije u, verovali ili ne, afričku supersilu.

Marksističko-lenjinistička vlada predsednika Muhamed Siad Barea dolazi na vlast 1969. godine i proglašava Demokratsku Republiku Somaliju.

Revolucionarna vlada planira velike programe javnih radova i uspešno sprovodi kampanju ruralnog i urbanog opismenjavanja stanovništva. Stopa pismenosti drastično se povećava, ali i proizvodni kapaciteti zemlje usled programa nacionalizacije i industrijalizacije, kao i standard života somalijskih građana koji sredinom sedamdesetih pretiče zemlje regiona.

Revolucionarna Socijalistička Partija (SRSP) proglašava Somaliju socijalističkom državom, zasnovanu na naučnom socijalizmu i islamskim načelima. Takav pokušaj da se pomire i usklade zvanična državna ideologija i zvanična državna religija, prilagođavajući marksistička pravila lokalnim okolnostima, davao je iznenađujuće rezultate, i podstakao verske zvaničnike kao i široke mase stanovništva na aktivnu saradnju u izgradnji zemlje.

Naglasak je stavljen na muslimanske principe socijalnog napretka, jednakost i pravdu, za koje je Socijalistička Partija tvrdila da čine jezgro socijalističke ideje, ali i na direktno vlasništvo radnika nad sredstvima za proizvodnju – ideje koja je trebala da postepeno zaživi do sredine osamdesetih, nakon što država obezbedi uslove za moguće povlačenje Somalije u privremenu autarkiju ako bude neophodno.

Zemljišne reforme, i model uprave koje danas sprovodi somalijski islamisti na svojim teritorijama, vuče korene upravo iz tog sistema čija se primena pokazala kao vrlo uspešna u nerazvijenim područjima Somalije.

Somalijska privreda je do 1977. postala vodeća u istočnoj Africi, a somalijska vojska je izrasla u jednu od najvećih i najopremljenijih u celoj Africi. Odnosi sa Sovjetskim Savezom su bili dobri, zahvaljujući otvorenoj somalijskoj podršci Sovjetima u sukobu sa Kinom, i ostvarena je značajna trgovinska saradnja sa zemljama Istočnog bloka, ali moramo napomenuti da je doza tenzičnosti postojala u tim odnosima kao rezultat odbijanja somalijskih vlasti da kopiraju sovjetski politički model, i razvijanju sopstvenog socijalističkog modela.

Jul mesec 1977. godine somalijska vlast bira kao pogodan trenutak da ostvari svoje „Pan-Somalijske“ teritorijalne ambicije, te da aneksira i inkorporira teritorije susednih država sa većinskim somalijskim stanovništvom u sastav Velike Somalije. Vladajuća Socijalistička Partija odbija da prihvati „kolonizatorske granice“ i pravi plan aneksije južne Etiopske oblasti Ogaden, kao i istočne Kenije.

Rešeno je da vojna kampanja počne sa Južnom Etiopijom, koju somalijska vojska okupira i nanosi etiopskoj vojsci velike gubitke. Činilo se tada da je Somalija na putu da postane regionalna supersila i da će i kenijske oblasti naseljene somalijskim stanovništvom ubrzo pasti bez većeg otpora.

Etiopija je takođe bila socijalistička država, ali sa primenjenim sovjetskim modelom uprave, i u veoma bliskim odnosima sa SSSR, pa su na zahtev Vlade predsednika Mengistu Haile Merjama, Sovjeti poslali vojnu pomoć u oružju i vojnim savetnicima a Kubanci čak 20.000 vojnika da pomognu etiopskoj vojsci u pokušaju da povrate izgubljene teritorije.

Takav razvoj događaja umnogome je uticao na konačni ishod i postepeni krah somalijskog režima, koji, vojno nadjačan, ne samo da nije uspeo da ostvari terirorijalne ambicije u Keniji, već je iz dugogodišnjeg rata sa Etiopijom izašao znatno oslabljen.

Somalijski režim se tada obraća za vojnu i finansijsku pomoć Zapadu, čija asistencija je uvek na raspolaganju uz uslove o privatizaciji i liberalizaciji tržišta, koje je somalijska vlast bezuspešno pokušavala da izbegne, i koji su vremenom pojačali uticaj zapadnog kapitala u Somaliji, i doveli državu do ruba bankrota i građanskog rata. 

Početkom devedestih, somalijski režim se dezintegrisao i zemlja je potonula u haos i bezakonje, a lokalne vojskovođe prigrabile ostatke vojne opreme bivšeg režima.

Misteriozni evropski brodovi su se počeli pojavljivati na obali Somalije, istovarujući ogromnu burad u okean. Među primorskim stanovništvom pojavili su se osip, mučnina, a vremenom i deformisana novorođenčad.

Nakon cunamija iz 2005. na hiljade buradi je isplivalo iz somalijskog mora pa su lokalni stanovnici ozračeni i 300 je umrlo u kratkom roku.

Ahmed Abdela, izaslanik UN-a u Somaliji je potvrdio da evropski brodovi odlažu nuklearni materijal u somalijske vode, pa teški metali kao što su kadmijum i živa, ne samo da su izazvali uništenje riba i vodenog sveta, već i smrt lokalnog stanovništva.

Abdela tvrdi da otpad iz evropskih fabrika i bolnica već dve decenije završava u somalijskim vodama, a da evropske vlade ne reaguju i još ne postoji akcija čišćenja, prevencije, niti se govori o odšteti.

Istovremeno, drugi evropski brodovi su sa čistijih somalijskih voda pljačkali jedini preostali resurs obalskog stanovništva – morsku hranu. Više od 300 miliona američkih dolara u vrednosti od tunjevine, škampa i jastoga se ukrade svake godine iz somalijskih teritorijalnih voda od strane evropskih brodova. Lokalni stanovnici u izjavi za Rojters kažu da u priobalnim vodama nije ostalo ništa ribe.

Ovo je kontekst u kome su se pojavili pirati, ali o tome se u medijima ne piše. Naoružani somalijski ribari su pucali na evropske brodove kako bi ih odvratili od pokušaja da istovare nuklearni otpad u njihove vode, a kasnije su od ribarskih brodova prisilno naplaćivali porez za pecanje u somalijskom moru.

Oni sebe nazivaju „Obalska straža“ i imaju podršku preko 90% somalijskog stanovništva. Čak i u situacijama kada su počeli da uzimaju taoce iz evropskih brodova zahtevajući otkup, njihova popularnost u Somaliji nije opala. Tvrde da se ne smatraju razbojnicima već zaštitnicima svoje teritorije.

Da li treba da očekujemo da Somalijci pasivno leškare na svojim plažama dok umiru od gladi, i u toksičnom otpadu?

Odgovor međunarodne zajednice glasi – da.

Kombinovane vojne snage multinacionalne koalicije, koje uključuju američku, zapadnoevropsku, rusku i indijsku mornaricu, preuzele su na sebe zadatak da unište pirateriju na obali Somalije, i omoguće nesmetani nastavak odlaganja nuklearnog materijala u somalijske vode, kao i nastavak pljačke morske hrane.

Borbu za život somalijskih pirata najbolje ilustruje priča o zarobljenom piratu 4. veku pre naše ere, od koga je Aleksandar Makedonski zahtevao da čuje zašto pljačka njegove brodove na moru. Zarobljenik je odgovorio, „vi to isto radite samo sa čitavom mornaricom i kopnenom vojskom, pa vas zbog toga zovu imperator a mene lopov.“